Salma Tavukçuluk: Yurt dışında free range ismi verilen dünyanın yeni gözdesi olan salma tavuk ülkemizde de ciddi oranda rağbet görmektedir. Ülkemizde genellikle salma tavuklardan elde edilen yumurtalara köy yumurtası denir. Mümkün mertebe doğal ortamlarda beslenen ve yaşayan tavukların yumurtaları da yaşam alanlarının kalitesine göre doğru orantılı olarak artar ve azalır. Tavukların yaşam alanları tavuk sayısına göre açık ve kapalı alan olarak ayarlanmalı. Gündüzleri dışarı
salma tavuklar akşam olunca kapalı alanlarına yani kümeslerine girerler. Kümes yapıları tavuklar için en uygun şekilde ayarlanmalı ve oldukça rahat olmaları sağlanmalı. Hava kararana kadar dışarıda gezen tavuklar dışarıdan aldıkları doğal besinlerin yanında içinde hiçbir katkı maddesi olmayan yemler ile desteklenir. Güneşten ve doğal ortamdan faydalanan tavuklardan elde edilen yumurtalar daha kaliteli daha lezzetli ve her şeyden önemlisi daha sağlıklıdır. Bunun en büyük etkeni aslında sadece kümeste yaşamak zorunda olmayan tavukların hayatlarından oldukça memnun olmalarıdır.
Gün geçtikçe değişen beslenme alışkanlıkları beraberinde birçok hastalığın meydana gelmesine sebep olmuştur. Bunu fark eden insanoğlu sağlıklı yaşamanın doğru ve doğal beslenmekten geçtiğini çözdü. Durum böyle olunca da doğal üretilen gıda tercihi artmıştır. Bu doğrultuda en çok tüketilen besinler arasında yer alan yumurta en doğal şekilde yetiştirilmeli ve insanlığın hizmetine sunulmalıydı. Ve bu gerçekleşerek salma tavukçuluk yapan kişi ve firma sayısı artarak doğal ya da diğer bir adıyla köy yumurtası üretimi çoğalmıştır. Köylerde amatörce yapılan tavuk besiciliğinden oldukça farklıdır. Mesela kümes yapıları oldukça sağlıklı ve hijyeniktir. Hayvanlar sistematik bir şekilde uzman kişiler ve veterinerler tarafından takip edilerek gerekli hallerde hızlı bir şekilde tedavileri yapılır. Her yapılan işlem kayıt altın alınarak ileride oluşabilecek olumsuz durumların önüne geçilir.
Tavuklarda kendi aralarında bazı cinslere ayrılmaktadır. Bunlarla ilgili bazı bilgileri paylaşalım.
Lohman Tavuk
Serbest gezen tavuklar arasında kendine en iyi yeri bulmuş cinsler arasındadır. Normal gezme sırasında doğal yiyecekleri dışında ikame yemlerini yemeyen tavuklardan istenilen verim alınamaz. İkame yemler ile beraber gerekli vitamin ve mineral ihtiyaçları karşılanır. Hastalıklardan korunabilmesi için aşılarının zamanında yapılması oldukça önemlidir. Kümeslerinde yapılan ısınma ve aydınlatma sistemleri itina ile yapılmalı ki verimlilikleri yüksek olsun. Lohmann Tierzecht adlı kişi tarafından ilk olarak üretimi yapılan bu tavuklar 4-5 aylık olduklarında ilk yumurtalarını verirler. Sektör içerisindeki birçok firma bu cins tavukları beslemekte. Yaşadıkları yere ve bölgeye göre Lohman tavukların ömrü değişmektedir. Yaşadığı kapalı alana yani kümesine alışmakta zorluk çeken bu türler alışma sürecinden sonra uyumda zorluk çekmezler. Yumurta veriminden düşen tavuklar kesilip temizlendikten sonra organik tavuk pazarında ki yerini alır.
-
Bu türler için bilinmesi gerekli olan bilgiler
-
Yumurta vermeye 17 ila 18 hafta arasında başlarlar.
-
Ortalama günde 95 gram yem yemektedir.
-
Yılda ortalama 315 yumurta verirler.
-
Bu türlerin salma tavuk sisteminde tahmini ömrü 2 yıldır.
-
Ağırlıkları 1,70 kg ile 2,50 kg arasında değişmektedir.
Tavuk besiciliği yapılarak yumurta üretimi yapmak ülkemizde son dönemlerde oldukça yaygınlaşmıştır. Bu besicilik ilk başta kolay gibi görünse de dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Biyo güvenlik ile böcek kontrolleri, hijyen ve başka kümeslerden gelebilecek hastalıklara karşı ciddi ölçüde önlemler alınabilir. Kümese yeni sürüler gelmeden önce kümeste ön hazırlıklar yapılmalı sıcaklık, nem oranı, beslenme, su tesisatları kontrolleri yapılarak eksik kısımlar giderilmeli. Tavuklar genelde suyu yemden fazla tüketir ve bu ihtiyaçlarının ortalama % 75 ini içme suları karşılar. Bu bağlamda tavuklar için su büyük bir ehemmiyet arz eder. Büyük ölçüde temiz su tavukların verimliliklerinde olumlu etki yapar. Hayvanların suya erişimi kolay olmalı, suyun mineral değerleri uygun seviyelerde olmalı. Su sitemlerinin periyodik olarak bakımları yapılmalı.
Birçok yem çeşidi vardır. Tavukların cinsi ve bulunduğu coğrafi konuma göre yem tercihi yapılmalı. Yem içersindeki değerler incelenmelidir. Rastgele alınan ve denenmeyen yemler tavukların telef olmasına neden olabilir. Tabii ki bunu da hiçbir üretici istemez. Tavukların aynı su da olduğu gibi yeme ulaşmaları da kolay olmalıdır. Aynı zamanda yemlikler tavuk boylarına göre ayarlanması yem zayiatının önüne geçer. Yemliklerin bakımı da düzenli olarak yapılmalıdır. Yenilikçi beslenme yöntemleri ile hayvanlarda oluşabilecek bazı parazitlerin önüne geçilmeli. Tavuk dışkıları tavuklara altlık görevi görmektedir. Karakteri gereği tavuk altlığı eşeler. Dışkı kalitesi genç tavukların bağırsaklarını doğrudan etkiler. Altıkların aşırı ıslak olması bağırsaklarda çeşitli hastalıklara yol açabilir. Aşırı kuru olması ise tavukların su ihtiyaçlarını gerektiğinden az giderdiklerini gösterir. Altlığın nem durumları kontrol altında tutulmalı. Kümes çevre bakımları zamanında yapılmalı. Stok yoğunluğundan kaçınılmalıdır. Kümes kapasitesinin üzerinde tavuk beslenmesi öncelikli olarak tavuk psikolojisini etkiler. Bu da çeşitli sorunların ortaya çıkmasına neden olur. Mümkün mertebe tavuklar için ayrılan alanlar ferah olmalıdır. Bu durum bütün verimliliği artırdığı gibi hastalık ve telef gibi durumların önüne geçer. Havalandırma sistemleri m2 alanlına göre ayarlanmalı. Kümeste görevli personel özenle seçilmeli. Birbirileri arasındaki koordinasyon kümes içerisinde oluşacak her türlü problemin erken teşhis ve çözümüne neden olacaktır. Örneğin ölen bir tavuğun erken teşhisi diğer hayvanların telef olmasını önleyebilir, eğer ki bir hastalık varsa hızlı bir şekilde tedavi uygulanmasını sağlar. Her kümes için kendine özgü uygulanması gereken programlar vardır. Onun için profesyonel veteriner hekimlerle çalışılmalıdır.
Çiftliğe gösterilen özen elde edilecek olan ürünlerin kalitesini ortaya koyar. Özellikle organik ürün pazarında kalite oldukça önemlidir. Müşterilerin ürünleri tekrar tekrar tercih etme sebebi lezzetli yumurta ve tavuklardır. Bu lezzeti ancak iyi bakılmış tavuklar, iyi yönetilmiş kümesler ve işini seven insanlar sağlayabilir. Tabii ki sadece lezzet değil aynı zamanda doğal olmalılar. Her şeyden önce insan sağlığı gelmektedir.
Tavuk besiciliğinin en güzel yönü ise hem tavuktan hem de yumurta dan hem de dışkılardan gelir elde edilmesidir. Yumurtlama dönemi biten tavuklar kesilip satılıyor, yumurtalar zaten her evrede satılırken tavuk gübresi de bazı sektörlerde ihtiyaç duyulduğundan elden çıkartılabiliyor.
Ülkemizin son dönemlerde oldukça ilgi gösterdiği bu sektör dikkatli çalışmalar sonucunda hem ülkemize hem de bu işi yapanlara iyi bir kazanç kapısı olmuştur. Her türlü istihdamın yanı sıra ekolojik dengede ki yerini de almıştır. Bu besicilik türünü yapmayı düşünenler için öncelikli olan şey iyi bir araştırmadır. Bu gerekli ar-ge sonucunda elde ilen veriler doğrultusunda hareket etmek en doğru yöntem olacaktır. Aynı zamanda tarım ve hayvancılık alanında kalkınma sağlanması için Devlet Teşvik ve Hibelerinden faydalanılabilir. Bölgesel olarak belirlenen bu yardımlardan faydalanmak yatırımcı için mükemmel bir fırsattır. Yurt içi ve yurt dışı pazarlarına ulaşmak için de ticaret odaları ve kobiler için hazırlanan özel yatırımlar ve fuar avantajları da değerlendirilmelidir. Zaman içesinde kurumsal hale gelecek firmanız için özverili bir çalışma yeterli olacaktır.
Bizler de bu makalemizde sizlerin ihtiyacı olan bazı konuları ele aldık. Umarız faydalı olabilmişizdir.
